Dit is een uitgebreid onderwerp en om het zo zorgvuldig mogelijk te beschrijven, splits ik de vraag op in vier onderdelen:
1. Wat doe je als je een emotie van iemand anders voelt?
2. Hoe ga je om met je eigen emoties?
3. Wat doe je als je heel snel geëmotioneerd raakt?
4. Hoe ga je om met kwetsing?
1. Wat doe je als je een emotie van iemand anders voelt?
Ik hoor hooggevoelige mensen dat vaak benoemen, dat ze gevoelens of emoties van iemand anders ervaren, of zelfs overnemen. Als dat gebeurt, en je voelt duidelijk dat het niet je eigen emoties of spanningen zijn, en dat je daar dus ook niet iets mee hoeft, dan zou ik adviseren om het kwijt te raken door middel van een doorspoeloefening. Die gaat als volgt:
Je gaat met je aandacht naar je kruin en je stelt je voor dat daar een soort douchekop zit. Op een lange uitademing, komt er water uit, of bijvoorbeeld licht, en dat spoelt jou van binnen helemaal schoon. Je gaat dus met je aandacht ook helemaal van boven naar beneden door je lijf. En dan komen de emoties of spanningen er via je voeten uit en verdwijnen zo de grond in.
Doe dat zo vaak achter elkaar als je zelf nodig hebt. Je voelt het vanzelf als je het weer kwijt bent. En lukt het niet om de emoties of spanningen kwijt te raken, dan vermoed ik dat er iets in jezelf is geraakt. Dus lees dan nog even verder.
2. Hoe ga je om met je eigen emoties?
Als je een emotie voelt dan betekent dat, dat er iets geraakt wordt in jou. Het is belangrijk om te beseffen dat, ook al is een emotie op gang gebracht door iemand anders, het tóch jouw gevoel blijft. Het blijft dus ook jouw verantwoordelijkheid. En het gaat er dus ook niet om dat je dat niet zou mogen voelen, maar om wat je ermee doet, of hoe je het interpreteert.
Je kunt er zelf voor kiezen of je wel of geen betekenis geeft aan je emoties. Als je er geen betekenis aan geeft, dus als je niet onderzoekt wat er in jou wordt geraakt, of waar het mee te maken heeft, dan kun je proberen met je aandacht bij het gevoel te blijven, er met je aandacht naartoe te gaan, of er zelfs naartoe te ademen. En je zult zien dat het dan vrij snel wel weer zakt.
Als je er wél een betekenis aan wilt geven dan zou ik met mijn aandacht naar binnen gaan, maar dan meer met de intentie om aan je innerlijke kind, of jezelf als kind, te vragen wat er nou eigenlijk werd geraakt. Waar deed het je aan denken, of aan wie deed het je denken? Je eigen gevoelens of emoties erkennen, daar gaat het over. En toon daarbij begrip aan jezelf. Snap waar het vandaan komt en geef jezelf toestemming om het te mogen voelen.
Hierdoor zal het veel sneller zakken dan als je probeert het niet te voelen, of in de vermijding te schieten. Bovendien helpt het je om de emoties, of misschien wel oude pijn, steeds makkelijker te verdragen. Ten eerste omdat je ze steeds beter herkent, en ten tweede omdat ze steeds minder heftig zullen worden.
Er is een mooi verhaal van een man uit India die jarenlang in een grot zat te mediteren met als doel dat hij zijn emoties onder controle kreeg. Hij kreeg eten en drinken van de bevolking, en zat daar net zo lang totdat hij het gevoel had, dat hij zichzelf helemaal onder controle had, of boven zijn menselijke emoties uitgestegen was. Maar hij was nog geen week buiten of hij was al weer boos en geïrriteerd uitgevallen richting iemand.
Dat geeft dus wel aan dat het niet helpt om één of andere training op jezelf los te laten, of om te denken dat je nog heel veel moet groeien of leren om je emoties onder controle te krijgen. Emoties horen bij de mens. Het is alleen wel handig om te ontdekken wat nog een oude lading is die meespeelt, dus oude pijn van vroegere gebeurtenissen. Die kan zomaar je reactie op iets in het hier en nu enorm vergroten. En dat kan er ook voor zorgen dat het veel langer duurt voordat je weer rustig bent.
Over die lading zeg ik altijd dat het wel heel fijn is dat je daar minder last van hebt. En daar is met name EFT-tapping heel geschikt voor. EFT staat voor Emotional Freedom Techniques, ook wel tapping genoemd. Je kunt via mijn website het EFT-basispakket bestellen, dat kost maar €12. En daar kom je al een heel eind mee. Ik laat je daar in duidelijke video’s zien hoe je dat toepast.
3. Wat doe je als je heel snel geëmotioneerd raakt?
Volgens mij kunnen er dan drie dingen aan de hand zijn. Óf het zit gewoon in je, die gevoeligheid, en waarschijnlijk zit het dan ook wel in je familie. Óf je spanningsniveau is te hoog. Óf een combinatie van die twee. In het eerste geval komt het volgens mij vooral neer op accepteren dat je zo bent. Het kan dan helpen, op de momenten dat je er last van hebt, om goed uit te ademen en bijvoorbeeld met je aandacht naar je voeten te gaan. Dus jezelf ontspannen en een beetje afleiden, maar verder vooral aanvaarden dat het zo is en het niet veroordelen.
Als je spanningsniveau te hoog is, dan werkt EFT ook heel goed, omdat je dan meteen endorfines aanmaakt waardoor je spanning zakt. Ook ademhalingstechnieken en yoga kunnen een enorm goed effect hebben op het verlagen van je spanning, waardoor ook je emoties rustiger worden. Je kunt de oefening eens proberen die Marleen uitlegt in aflevering 11 van de Gevoelige Kwesties Podcast. En ook gronden is super helpend, daar gaat aflevering 38 van de podcast over. Ook kun je er hier meer over lezen.
Als het een combinatie van je (hoog)gevoeligheid en een hoog spanningsniveau is, dan is het de vraag waarom je spanningsniveau te hoog is. Dat kan natuurlijk door drukte of andere stress zijn, maar het kan ook zijn dat er oude pijn meespeelt (lees dan even verder hieronder). Of dat je je nooit begrepen of gezien hebt gevoeld, en dat je daardoor de overtuiging hebt gevormd dat je niet goed bent zoals je bent, en je aan moet passen. Dit kan natuurlijk ook resulteren in heftige emoties.
Wat ik al schreef bij punt 2, is EFT-tapping hier een erg goed hulpmiddel bij. Om te ontrafelen hoe het nou precies bij jou zit, of waar het allemaal is begonnen, is het handig toch een paar sessies af te spreken. Zeker niet in alle gevallen is het EFT-basispakket toereikend.
4. Hoe ga je om met kwetsing?
Ik bedoel hiermee vooral dat je je gekwetst voelt door iemand anders. Ook hierbij geldt dat het maar net is hoe je er naar kijkt. Als je erin gelooft dat iemand jou kan kwetsen, dan kom je eigenlijk al vrij snel in een dramaverhouding terecht, dat wil zeggen dat er een dader is en een slachtoffer. Als jij je gekwetst voelt dan is de ander de dader en jij bent het slachtoffer. En even voor de duidelijkheid, ik heb het niet over extreme situaties, zoals mishandeling of geweld, want dat zijn meestal te ingewikkelde dingen om zomaar wat over te zeggen.
Ik heb het dus vooral over de minder heftige situaties, dus als bijvoorbeeld iemand iets zegt of doet waardoor jij je gekwetst voelt. Of iemand zegt of doet juist iets niét, je wordt vergeten of genegeerd, waardoor je je gekwetst voelt.
Je kunt daar ook vanuit een ander perspectief naar kijken dan vanuit een drama-rol. Een mooi voorbeeld daarvan is de Dalai Lama. Dat is natuurlijk niet zomaar iemand, maar ik vind het toch leuk om het even toe te lichten. Een aantal jaren geleden was hij in Den Haag, in een hele grote hal, en daar ben ik geweest. En op een bepaald moment stelde iemand hem de vraag hoe hij zo beleefd of beheerst om kon blijven gaan met de Chinezen, die toch voor heel wat leed richting de Tibetanen hadden gezorgd. En toen zei hij: hun daden keur ik niet goed, maar ik hou wel respect voor hen als mens.
Niks geen drama, geen dader of slachtoffer, hij bleef er volledig buiten. Ook las ik dit steeds terug in het dagboek van Etty Hillesum, een Joodse vrouw die uiteindelijk omgekomen is in een concentratiekamp. Zij zei zoiets als: ze kunnen mij nooit krijgen, want mijn ziel blijft altijd vrij. En ook de Joodse schrijfster Edith Eger, die al ruim de leeftijd van 90 jaar is gepasseerd, en Auschwitz heeft overleefd, schrijft dat soort dingen. Je kunt filmpjes van haar vinden op youtube, heel indrukwekkend.
Dit zijn natuurlijk bijzondere mensen, maar ik wil er alleen maar mee zeggen dat er een ander perspectief op emoties bestaat. Stel je maar eens voor dat de gebeurtenis, waar jij je gekwetst door voelt, neutraal is. De kwetsing ligt dus in je voorstelling even niet aan de gebeurtenis, of aan die persoon. De situatie is volledig neutraal. Wat ben je dan zelf aan het toevoegen waardoor het wél een drama wordt, dus waardoor jij je een slachtoffer voelt, of waardoor het extra pijnlijk wordt?
Oude pijn
Meestal is dit toch weer een oude pijn. Een kwetsing die al veel eerder in je leven heeft plaats gevonden. En vaak ook nog eens herhaaldelijk heeft plaatsgevonden, het gebeurt steeds weer, ook op latere leeftijd, waardoor je nu een reactie hebt van: ‘zie je wel, nou gebeurt het wéér’.
Ook hierbij is het volgens mij het beste om met je aandacht naar binnen te gaan en jezelf gerust te stellen door te zeggen: ik mag voelen wat ik voel, iets in mij wordt geraakt en dat mag. En volgens mij geldt hetzelfde voor een situatie die geen oude pijn oproept, dus iets wat je nog nooit eerder hebt meegemaakt. Geef jezelf de toestemming om te mogen voelen wat je voelt, maar voeg er geen drama-rol aan toe.
Aanvaarding
Aanvaarding is hierbij dus heel belangrijk. Dat is het tegenovergestelde van weerstand, of het voor elkaar willen krijgen dat het anders is dan het is. Bijvoorbeeld als iemand jou niet meer wil zien, dan zou je kunnen proberen om er zo naar te kijken zoals de Dalai Lama: je bent het er misschien niet mee eens, en het doet zeer, maar je respecteert de keuze van de ander, hoe moeilijk dat ook is. Niet allemaal dingen toevoegen zoals: het ligt aan mij, of het ligt aan die ander, of wat moet ik nou doen om dit te veranderen. Want daar wordt het dus alleen maar moeilijker van en dan blijf je aandacht en energie geven aan de weerstand in plaats van aan de aanvaarding.
Voeg zelf geen extra drama toe.
En acceptatie of aanvaarding heb je ook nodig als iemand komt te overlijden. Je mag het verdriet voelen, het gemis, de rouw, of alle bijbehorende emoties, maar als je nooit op het punt van aanvaarding komt, dan verval je in de drama-rol van het slachtoffer. Want door het te aanvaarden neem je de verantwoordelijkheid voor je eigen emoties en je eigen verwerking, en dat doe je niet als je in de slachtofferrol zit. Maar het is natuurlijk een heel proces en niemand kan voor jou bepalen hoe lang je daarover doet.
Kortom, een gebeurtenis of een persoon kan van alles oproepen bij jou. En met name de interpretatie ervan, of hoe je ermee omgaat, bepaalt wat er overblijft van die gevoelens, dus hoezeer jij je gekwetst voelt of niet. Aspecten die hierbij een rol spelen zijn: Kun je eventueel een oude pijn of een oud patroon herkennen en jezelf daarbij weer gerust stellen, kun je de ander respecteren, kun je verantwoordelijkheid nemen voor je eigen gevoelens en kun je accepteren dat het is zoals het is?
Ik hoop dat je iets kunt met mijn uitleg. Het is een groot en ingewikkeld onderwerp maar ik heb geprobeerd je een beetje een leidraad te geven. Veel succes!